Cultuur, Cultivatie, Cul­tura ani­mi: van oudsher Latijnse begrippen die verwijzen naar iets hoogstaands, iets ongrijpbaars, iets verfijnds dat door toedoen van mensen is gemaakt. Iets dat te maken heeft met de verzorging of bewer­king van de menselijke geest en -gemoed. Cultuur is onlosmakelijk verbonden met mensen: mensen beïnvloeden cultuur, maar worden zelf ook beïnvloed door (de eigen) cultuur. In deze lijn van kijken naar cultuur hoort ook dat ‘Mensen geen cultuur hebben, maar een cultuur zijn’. De consequentie van deze manier van kijken is dat een culturele praktijk zich niet laat veranderen door een programma dat van boven- of buitenaf de mensen zelf wordt ‘uitgerold’.  Dat geldt ook voor centraal geformuleerde zogenoemde kernwaarden of voor managers die zichzelf buiten de ‘cultuurverandering’ plaatsen. “Ils nónt rien appris, ni rien oublié” is een Frans gezegde dat in dit opzicht nog wel eens  van toepassing is als het gaat om ‘cultuurverandering’: “Ze hebben niets geleerd en hebben niets vergeten”.

download Gids artikel 2007

Het Nederlandstalig artikel verscheen in 2007 in de Gids voor Personeelsmanagement en verhaalt over de succesfactoren van cultuurverandering in teams. Het artikel is de uitkomst van een breed opgezet onderzoek onder diverse teams bij vier verschillende organisaties, actief in verschillende sectoren. Het onderzoek is mogelijk gemaakt door de OD divisie van Schouten & Nelissen onder leiding van Anke Baak in samenwerking met Jacky van de Goor, Antonie van Nistelrooij en Jessy van Thiel. Het artikel is geschreven samen met Jacky van de Goor.

download M&O artikel 1998

In het Nederlandstalige artikel uit 1998 wordt verslag gedaan van een longitudinaal onderzoek bij ENW A-G/NUON en bij ‘Fokker Services’. Beide bedrijven waren begonnen aan een integraal verandertraject – waarin vanuit een Whole Scale Change insteek participatief werd gewerkt aan ingrepen in de structuur en al doende aan cultuurverandering. Het veranderproces bij beide bedrijven is opgezet en begeleid in samenwerking met Marc van Hooft.

Wat is organisatiecultuur? In hoeverre valt een organisatiecultuur te beïnvloeden? Wat zijn de bestaande benaderingen en wat is van belang bij het interveniëren in een bestaande organisatiecultuur. In dit hoofdstuk wordt gepleit voor een meer procesmatige insteek waarbij gebruik gemaakt wordt van het sociaal-constructionisische gedachtengoed en het werk van Marvin Weisbord. In het hoofdstuk zijn ook praktijkvoorbeelden opgenomen van het fusieproces van NMB en de Postbank en de reorganisatie van de Nederlandse Spoorwegen.

Het hoofdstuk is opgenomen in het boek ‘HRM en Organisatieontwikkeling’ van Willem de Nijs en Hans Doorewaard.